Oekraïense vluchtelingen langer beschermd in Europa

Toen Rusland in maart 2022 Oekraïne binnenviel, kwam de Europese Raad snel met een antwoord op de grote instroom van Oekraïense vluchtelingen. Dat zorgde ervoor dat zij in de Europese Unie opgevangen werden én er ook aan de slag konden. Hiermee maakte Europa een tijdelijke uitzondering op het verbod van tewerkstelling van derdelanders. Die uitzonderlijke maatregel wordt nu voor de laatste keer verlengd tot en met 4 maart 2025. 

3 minuten leestijd 13 december 2023

Als tijdelijke ‘ontheemde’ aan de slag in België

Het invoeren van het Europese statuut van ‘ontheemde’ leidde ertoe dat Oekraïense vluchtelingen in Europa aan de slag kunnen. Hiermee was er een noodzakelijke uitzondering op het verbod van de tewerkstelling van derdelanders.  

Ook in België kunnen Oekraïense vluchtelingen dus werken zonder de aanvraag van een arbeidskaart of gecombineerde vergunning. Ze moesten zich wel registreren als tijdelijk ‘ontheemden’. Ze krijgen daarna een elektronische identiteitskaart A met vermelding ‘arbeidsmarkt: onbeperkt’. 

Statuut van ‘ontheemde’ verlengd tot en met 4 maart 2025

Het statuut van ‘ontheemde’ is een tijdelijk statuut. Initieel is het geldig voor een jaar en kan het maximaal twee keer verlengd worden. Na een eerste verlenging in 2023 (tot en met 4 maart 2024) volgt nu de tweede – en theoretisch laatste – verlenging tot en met 4 maart 2025. Deze beslissing ligt vast in het Uitvoeringsbesluit van 19 oktober 2023 van De Raad van de Europese Unie. 

Verplichte registratie bij de gemeente

De lopende elektronische A-kaarten zijn voorlopig geldig tot en met 4 maart 2024 en moeten dus effectief verlengd worden. Je kan de Oekraïense medewerkers die als tijdelijk ontheemde bij je aan de slag zijn dus zeker helpen herinneren aan hun verplichting om hun verblijfskaart A tijdig te verlengen. Enkel met een geldige kaart kunnen ze blijven genieten van een vrijstelling van een gecombineerde vergunning.  

De verlenging moet vóór 4 maart 2024 gebeuren. De aanvraag zelf kunnen ze al indienen vanaf 4 januari 2024. De Dienst Vreemdelingenzaken publiceerde hierover op 7 november 2023 een instructie: “Om de werklast voor de lokale besturen over een langere periode te spreiden, wordt de aanvraagperiode voor de verlenging van de A kaarten verruimd. De aanvragen kunnen al ingediend worden vanaf 4 januari 2024. Het is ook mogelijk om al voor 4 januari 2024 afspraken in te boeken op voorwaarde dat de afspraak zelf na 3 januari ingepland wordt […]”.  
 

Wat na 4 maart 2025?

Dat blijft voorlopig koffiedik kijken. Het statuut van ‘ontheemde’ kan volgens de huidige wetgeving maximaal drie jaar duren. Er is nog geen informatie over wat er daarna moet gebeuren met de vele - het Uitvoeringsbesluit spreekt van ongeveer 4,1 miljoen - tijdelijk ontheemden uit Oekraïne die met tijdelijke bescherming in Europa verblijven. 

Vragen?

Heb je hier vragen over? Aarzel dan niet om ons te contacteren.